کاربرد باز مهندسی در تحول اداری
چکیده
یکی از رویکردهایی که در جهت ایجاد تحول سازمانی در بخش خصوصی به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته ، مهندسی دوبارة فرایندهای کاری یا به طور خلاصه باز مهندسی است . این رویکرد در اواخر دهة 80 میلادی در برخی از شرکتهای تجربه و در آغاز دهة 90 مطرح شد .در این مقاله ضمن ارائه مفاهیم ، اصول و روشهای این نگرش به این سؤال اساسی پرداخته می شود که آیا باز مهندسی می تواند به عنوان نظریه ای در تحول اداری کشور مورد استفاده قرار گیرد ؟ در این صورت اصول مناسب برای به کارگیری آن در شرایط اداری ایران کدام است ؟
باز مهندسی ، یعنی ، کنار گذاشتن بخش بزرگی از دانش و یافته های دویست سالة اخیر مدیریت صنعتی . در باز مهندسی مهم این است که با یاری گرفتن از نیازهای امروز بازار فناوری نوین ، چگونه کار را سازمان دهیم . بنابراین آنچه که در فلسفة باز مهندسی به چشم می خورد ، تغییر ساختار سازمانی با توجه به مقتضیات زمان و پیشرفتهای فناوری در جهت ماندگاری سازمانی است .اصول باز مهندسی عبارت است از سازماندهی بر مبنای فرآیند ، ساده سازی فرایندها ، یکپارچه سازی فرایندها ، تفکیک فرایندهای همنام بر اساس حجم کار ، و نیز استفاده گسترده از فناوری اطلاعات در جهت تحول سازمانی . کلیه این اصول با اندکی تعدیل در تحول اداری می تواند اثربخش باشد .به طور کلی باز اندیشی دربارة فعالیتهای دولتی ، مهمترین کمکی است که رویکرد باز مهندسی می تواند به این بخش کمک کند .
کلمات کلیدی:
تحول اداری
باز مهندسی
تحول سازمانی
مقدمه
تحول اداری ،نیازمند نظریه ای مبتنی بر شناخت تنگناها و مشکلات اداری کشور و ارائه راه حل های لازم برای رفع آن است . بدون وجود چنین نظریه ای که در برگیرندة اصول و روشهای عملی می با شد ، دگرگون سازی امکان پذیر نیست .برخی از نظریه ها و رویکردهای مربوط به تحول سازمانی ، در تلاش برای تحول اداری به کار رفته و آزمون شده است . هرچند مبدأ پیدایش این نظریات بخش خصوصی بوده ، ولی به کارگیری آنها در بخش دولتی در بسیاری از کشورها ، متداول و در برخی موارد اثر بخش بوده است .در کشور ما نیز برخی از این نظریه ها و رویکردها و اصول و فنون مربوط به آنها ، در دستگاههای دولتی به بوتة آزمون گذارده شده است .
اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) ، تلاش برای استقرار مدیریت مشارکتی ، سعی در اجرای نظام پیشنهادها و تلاش برای بهبود مستمر فرایندهای اداری از جمله کوششهایی است که با استفاده از تفکر مبتنی بر تحول و توسعة سازمانی برای ایجاد تحول اداری صورت پذیرفته است .بررسی همه جانبة این نظریه ها و رویکردها پیش از به کارگیری آنها در نظام اداری کشور ، می تواند از یک سو از تجویز نامناسب آنها جلوگیری و از سویی دیگر از هزینه های بی مورد پیشگیری کند . سازگار کردن این نظریات با شرایط اداری کشور واستفادة به جا و مناسب آنها می تواند بر اثر بخشی آنها در ایجاد تحول بیفزاید .
یکی از رویکردهایی که در جهت ایجاد تحول سازمانی در بخش خصوصی به طور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته ، باز مهندسی فرایندهای کاری یا به طور خلاصه باز مهندسی است . این رویکردها که در اواخر دهة 80 میلادی در برخی از شرکتهای بزرک تجربه شد ، در آغاز دهة 90 درقالب دو مقالة علمی – کاربردی در مجلات اسلون و هاروارد تقریباً به طور همزمان مطرح شد . دانپورت و همر (1990) دو تن از نظریه پردازانی بودند که این نگرش را برای ایجاد تحول سازمانی پیشنهاد کردند . طولی نکشید که این رویکردها در شرکتهای کوچک و بزرگ جهان تجربه شد ومقالات و کتابهای متعددی دربارة آنها به رشتة تحریر در آمد .
در این مقاله ضمن ارائه مفاهیم ،اصول و روشهای این نگرش ، به این سؤال اساسی پرداخته می شود که آیا باز مهندسی می تواند به عنوان نظریه ای برای تحول اداری کشور ، مورد استفاده قرار گیرد ؟ در این صورت ، اصول مناسب برای به کارگیری آن در شرایط ایران ، کدام است ؟شناخت عمیق و ریشه ای مفاهیم و روشهای اجرایی این رویکرد و مقایسه آن با شرایط اداری ایران ، رویه ای است که برای دستیابی به پاسخ پرسشهای مقاله به کار رفته است . به عبارت دیگر فلسفه ، مفروضات ، اصول و روشهای اجرایی باز مهندسی تشریح و در هر مورد مقایسة لازم با شرایط نظام اداری کشور ، انجام می پذیرد .
فهرست مطالب
1- چکیده 1
2- مقدمه 2
3- فلسفه ی بازماندی4
4- مفروضات6
5- اصول بازماندی15
6- سازمان دهی برمبنای فرآیند15
7- ساده سازی19
8- یکپارچه سازی20
9- تفکیک فرآیندهای هم نام براساس حجم کار21
10- استفاده از فناوری اطلاعات و سیستم های یکپارچه22
11- روش های اجرایی 24
12- منابع و مأ خذ